Op 24 augustus arriveren we in Polen. Voor Mart een hernieuwde kennismaking met het land waar hij héél erg lang geleden, toen hij nog jong was (zo'n jaar of 19) al diverse bezoeken heeft afgelegd. Nu naderen we het land echter via de Noordzijde vanaf de grens met Litouwen, terwijl zijn kennis zich voornamelijk tot het Zuid en Zuidwesten beperkt. We hebben ons vooraf een beetje via internet ingelezen in de potentieel belangrijke issues die we gaan tegenkomen en één daarvan is het tolsysteem in Polen. Net als vorig jaar in Tsjechië is het noodzakelijk wanneer je met een camper van boven de 3,5 ton rijdt, dat je een tolkastje tegen een borg aanschaft en van krediet voorziet, zodat er op de elektronische tolwegen piepjes afgaan en er geld van het tegoed wordt afgeboekt. Ook hier blijkt het lastig om het juiste punt te vinden om zo'n ding (Viaboxx) aan te schaffen, aangezien wij een speciale nodig hebben die ook bij een ruit met zonwerende folie nog functioneert. Bij het kantoor wordt er dan ook driftig overleg gepleegd met diverse collega's in en buiten het gebouw teneinde uiteindelijk ons toch een normaal systeem mee te geven. En ja hoor, direct bij het eerste punt op de tolweg blijft het optimaal stil en áls er géén piepjes klinken, wordt er dus ook geen saldo afgeboekt. Nou jammer dan, wij hebben aan onze verplichting voldaan.

We komen aan in Elk bij de door ons tevoren via campercontact uitgezochte camperplaats, die inderdaad over zeer ruime plaatsen beschikt met alle faciliteiten die we nodig hebben per plaats aangelegd. Dat is dan weer eventjes een luxe, waar we van genieten. Vreemd genoeg is het ook hier in Polen onnavolgbaar rustig. We vragen ons steeds vaker af wanneer de inkomsten met het toerisme in deze landen verdiend worden. Maar goed, na enkele dagen en vele kilometers te hebben gereisd, blijven wij in ieder geval een paar dagen hier staan. De omgeving is niet erg spectaculair, door een inwoner wordt de stad zelfs in redelijk Engels omschreven als 'Garbage'. Dat klinkt niet al te veel belovend.... De jonge man blijkt absoluut gelijk te hebben, de stad stelt niet veel voor, de gebouwen zijn niet typisch oud of mooi, er zijn geen waardevolle bezienswaardigheden of leuke winkels, maar er is een prachtig meer waar een heel goed wandelpad omheen ligt dat we frequent gebruiken en ze hebben super lekker ijs.

De volgende stop die we in gedachten hebben is Warschau. Ook al hebben we gelezen dat het geen heel bijzondere stad is, zoals Krakow, dat wel schijnt te zijn. Toch kunnen we natuurlijk niet echt om de hoofdstad heen, bovendien ligt het precies op onze route richting het Zuidwesten. Nog steeds tolvrij bereiken we de binnenstad van Warschau, alwaar we midden in de spits belanden. Het centrum bestaat voornamelijk uit eenrichtingswegen en wegen met een hoogte- danwel een gewichtsbeperking. Wat een feest!! Afijn, als na 2 uur stapvoets rijden en zoeken naar een geschikte plaats voor de nacht, daar nog geen zicht op lijkt te zijn, besluiten we na eerdere ervaringen elders om maar naar een grote supermarkt of bouwmarkt uit te wijken en te bekijken of we daar op de parkeerplaats kunnen staan. We belanden uiteindelijk rond 18 uur bij de Bricoman op een prachtige van de weg af afgelegen en ruime parkeerplaats, waar we volgens ons niemand in de weg staan. Als we de camper goed parkeren, kijken we ook nog uit over het groene land erachter en hebben we tevens satellietontvangst. Het enige puntje is dat we door een slagboom zijn gereden, waarvan we niet weten of die gaat sluiten. We wachten wel af of we worden weggestuurd en het blijft dus licht spannend tot na sluitingstijd om 21 uur of we daar kunnen slapen. Gelukkig is dat het geval, alhoewel het zeer onrustig wordt aangezien er wegwerkzaamheden aan de parkeerplaats worden uitgevoerd, die tot 2 uur in de nacht duren.

Warschau: we kunnen er inderdaad zeer kort over zijn. De route met de quad was super, we hebben onderweg genoten van de levendigheid, de goede wegen en het weer. Het historische centrum dat wij zoeken, blijkt niet 123 te vinden, aangezien het er in onze ogen niet zo heel historisch uitziet. Wel is er een zeer modern en bijna futuristisch gebouw met veel glas, dat een ultramodern winkelcentrum blijkt te omvatten. We gaan op zoek naar een aantal zaken, maar de mensen spreken niet tot nauwelijks Engels en ratelen dan ook in rap Pools verder, zelfs nadat je hen duidelijk maakt dat je uit Holland komt. Ook de weken erna worden we voornamelijk in het Pools benaderd en te woord gestaan, ongeacht het feit dat we er niets van kunnen maken.

We willen Polen niet verlaten zonder een aantal culturele en belangrijke bezienswaardigheden te hebben bezocht. Eén ervan is natuurlijk Auschwitz, waar een verzameling vanconcentratie-envernietigingskampentijdens deTweede Wereldoorlogdoornazi-Duitslandnabij dePoolsestadAuschwitz(Pools: O?wi?cim) werden opgezet. Het was het grootste van alle Duitse concentratiekampen en bestond uit Auschwitz I (Stammlagerof basiskamp), Auschwitz II-Birkenau (Vernichtungslagerof vernietigingskamp), Auschwitz III-Monowitz (een werkkamp) en een aantal subkampen. Naar Auschwitz werden ongeveer 1,3 miljoen mensengedeporteerd. Hiervan zijn er ongeveer 1,1 miljoen om het leven gekomen, waarvan het grootste deel werdvergast. Alhoewel bijna iedereen beelden hiervan heeft gezien in diverse documentaires en/of films, is het voor ons toch bijna nieuw om daar te lopen. Het voelt alsof we een horrorfilm zijn ingestapt, waar je nu nog de angst en de pijn kunt voelen van wat de mensen daar is aangedaan. Het is te overweldigend en aangrijpend om van zo dichtbij te zien, hoe de omstandigheden daar zijn geweest. Diep onder de indruk keren we terug bij onze camper.

Inmiddels heeft Mart contact gehad met een Poolse familie, waar hij en zijn ouders vroeger regelmatig contact mee hebben gehad en die hij al zeker 20 jaar niet heeft gezien. Via facebook en de mail is er alweer enige tijd contact en hij spreekt af om diezelfde avond nog bij hen langs te gaan. Gezien het feit dat de zoon des huizes leraar Engels is, is het goed mogelijk om via via met alle aanwezigen een gesprek te voeren. Ze zijn buitengewoon gastvrij, hebben speciaal eten gemaakt ondanks het 'koffietijdstip' van 20 uur, hebben zelfgemaakte handbeschilderde schalen met heerlijke chocolade zoetigheden voor ons en ze genieten van de hernieuwde kennismaking en de moeite die Mart heeft genomen om hen te bezoeken.

We rijden door naar Wieliczka om daar de zoutmijn een bezoek te brengen. DeWieliczka-zoutmijnligt in het plaatsjeWieliczkanabijKrakow. Demijnis een van de oudste zoutmijnen ter wereld. Het winnen vanzoutop deze plek werd voor het eerst vermeld in1044. De gangen van de mijn zijn in totaal 300 kilometer lang en bereiken een diepte van 327 meter. De mijn is ook bijzonder vanwege zijn langetoeristischetraditie. Al aan het einde van de 15e eeuw kwam deelitedit ondergrondse wonder aanschouwen. Beroemde bezoekers uit het verleden zijn onder andereNicolaus Copernicus en de laterePaus Johannes Paulus II. We worden rondgeleid over een 3.5 km lange route langs standbeelden van historische en mythische figuren, allemaal uitgehouwen in het rotsachtige zout. Verder zien we een ondergronds meer, een kapel en worden er oude werktuigen getoond ter illustratie van de historie van de zoutwinning. Lichtelijk koud, stijfjes en verlangend naar de buitenlucht komen we 3 uur later weer boven de grond.

Om nog wat Poolse historie toe te voegen, besluiten we om Krakow een bezoek te brengen. De sfeer van deze historische stad die tot 1609 de hoofdstad was van Polen, is gelukkig wel heel bijzonder. Er staan echt talloze goed onderhouden en prachtige architectonische gebouwen, voornamelijk in het centrum van de stad, die qua sfeer nog het meest doet denken aan een Belgische stad met de koetsen en mooi uitgedoste paarden om een stadstour te maken.

We vertrekken richting het Zuidoosten van Polen om naar de Oekraïne te rijden. Via het lieflijke plaatsje Tarnow, met een gezellige camping tussen de appelbomen, komen we bij de grens. We rijden voornamelijk door de Karpaten, een hooggebergte dat zich grotendeels uitstrekt door Tsjechië, Slowakije, Polen, Oekraïne en Roemenië met uitlopers in Oostenrijk, Hongarije en Servië. Onze DAF heeft een zware rit door deze vaak nogal steile bergen, waar andere weggebruikers nogal flink wat snelheid willen maken. Zonder problemen rijden we door dit schitterende natuurgebied en bereiken de grens tussen Polen en de Oekraïne. Helaas is er in tegenstelling tot de informatie op internet, nergens een mogelijkheid om ons tolsysteem weer te retourneren en de borg en ons tegoed te incasseren. We zullen dus ooit terug moeten keren naar Polen om dat alsnog te ontvangen. Bij de Poolse grens is het zo rommelig als we in lange tijd (sinds de grens tussen Mauritanië en Marokko) niet meer hebben gezien. Er staat nergens een aanwijzing in welke rij we moeten gaan wachten of bij welke loketten we ons moeten melden. Voor reizigers die nog geen ervaring hebben met dit soort grensposten: zodra je je vervoermiddel in willekeurig welke rij geparkeerd hebt, dien je uit te stappen om op de gok je te melden bij een loket, in de hoop dat je bij het juiste loket staat om je paspoort te laten controleren en indien nodig af te laten stempelen. Echter daarna of soms zelfs daarvoor moet je ook je vervoermiddel laten controleren (soms met inbegrip van alle luiken, kasten, garage, bagage etc) en ook daarvoor moet je je bij één of meerdere loketten melden. Aan de Poolse zijde werkt een jongedame die zich enorm bewust is van de 'macht' die zij als douanemedewerkster heeft om het toeristen zo onaangenaam mogelijk te maken. Alhoewel wij verbaasd zijn dat we met zoveel gedoe een lidstaat van de Europese Unie uit gaan, lukt het toch om na 1,5 uur de grenspost van de Oekraïne te bereiken. Gelukkig gaat het hier een stuk vriendelijker en krijgen we weliswaar weer inspecties van de camper, maar komen we toch na 45 minuten het land binnen.

De camperplaats dichtbij L'Viv kunnen we niet vinden en dus gaan we weer op zoek naar een plek in de vrije natuur, wat al snel lukt. Ook de dagen erna is het niet al te moeilijk om de camper ergens aan het einde van een doodlopend weggetje of bij een riviertje neer te zetten. Wat ons het meest opvalt aan de Oekraïne is - buiten het feit dat er geen enkele door ons bereden weg behoorlijk is geasfalteerd - dat er weinig zichtbare sprake is van armoede en dat de natuur bijzonder indrukwekkend is. Gedurende de dagen dat we ons nog in de Karpaten bevinden, genieten we van bijna net zulke prachtige uitzichten als die we in Noorwegen hebben gezien. Het tweede aspect wat nogal opvallend is, is de grote gelijkenis met Marokko waar het gaat om de steden, de overdekte marktjes met groente, vis of kleding, de wegen, het rijgedrag van de bestuurders en alle kleine kruidenierswinkeltjes waar nog vanachter de toonbank per stuk de koekjes, het water of andere zaken worden verkocht. Qua kleding loopt de ontwikkeling met name bij vrouwen voor op die van de Marokkaanse, maar qua welvaart lijkt zeker het gebied tussen Marrakech en Agadir en vandaar langs de kust richting Casablanca zeker voor te lopen op die van de Oekraïne.

Nu we inmiddels al in september zitten, worden de dagen ook hier weer korter en kouder. De zomer waar we zo naar verlangen, is nog steeds niet echt doorgezet hier en om niet direct naar de winter door te stoten, besluiten we om niet via Kiev en Odessa te rijden (zo'n extra 800 km), maar via het zuiden direct naar Roemenië te gaan. Volgens de klimaattabellen zou het in Roemenië en Bulgarije tot zeker half oktober nog nazomers warm en zonnig moeten zijn. Inderdaad bereiken we de grens terwijl de zon uitbundig aan de hemel staat. Gelukkig maar, want ook nu krijgen we te maken met een zeer indrukwekkend maar uiterst onaangenaam vertoon van macht. We melden ons al om 11.30 uur met alle juiste documenten binnen op het kantoor, waar echter niemand de moeite neemt om ons aan te kijken, laat staan om ons te gaan helpen. Na vele malen informeren, horen we dat we nu nog zo'n 20 minuten moeten wachten en nadat deze ruimschoots zijn verstreken, weet de 'inspecteur' ons te melden dat het eating time is. Jaja, ofwel nog een uur erbij. Ruim na 14 uur en rood van opgekropte ergernis over hoe onze spullen onbeheerst zijn doorzocht, kasten worden open gerukt etc etc, verlaten we de Oekraïne. Minder dan 10 minuten later zijn we de Roemeense grens al gepasseerd, waar we uiterst vriendelijk worden geholpen en ook al een tolvignet op de kop weten te tikken, waar we de komende 30 dagen mee vooruit kunnen. Afijn, gelukkig kan het dus ook op een aardige manier. Hopelijk krijgt deze goede en vriendelijke start in Roemenië een plezierig vervolg.